fragmenten:
Toelichting
bij de poging tot reconstructie van deze amateuropname:
Op vrijdag 24 mei 1957 voerde het Utrechts Studenten Koor en Orkest o.l. v. Hans Brandts Buys in de Buurkerk te Utrecht de Hohe Messe van Johann Sebastian Bach uit. De toegangsprijs was f 2,75/f 2,25. De vocale solisten waren
Elly Ameling (sopraan) Atie Letter (alt)
Wim van der Sluys (tenor) Rom Kalma (bas)
Jeroen Koolhoven trachtte van deze uitvoering een opname te maken. Hij had zich daartoe met een geleend bandapparaat achter een microfoon in de kerk geposteerd toen hij daar door Hans werd ontdekt en gesommeerd zijn plaats in te nemen tussen de weinige tenoren; hij kon slechts inderhaast zijn taak overdragen aan een opnametechnisch ongeoefende bas, waarvan er veel meer waren. Vanaf het podium was goed te zien hoe de nieuwbakken geluidsman met moeite het hoofd boven water wist te houden in een slangenkuil van meters uit de haspels gevallen band. Dit verklaart de pijnlijke lacunes in deze opname. Zij getuigen in stilte van een interventie van Hans Brandts Buys die ik nog altijd als een sprekend voorbeeld beschouw van zijn dédain voor opnames en platen. Grammofoonplaten - over banden spraken wij niet, cassettes bestonden nog niet - grammofoonplaten dus, waren een armzalig surrogaat voor de beklagenswaardigen die niet zelf muziek konden maken.
Toen deze eerste band sleets en kleverig begon te worden is hij overgezet op een nieuwe, waarbij helaas de laagste bandsnelheid werd gekozen, geschikt voor spraakweergave. Daarmee verdwenen alle frequenties boven de 5000 Hz (inclusief het hele clavecimbel) reddeloos in de mist der geschiedenis.
Van de 29 delen van de Hohe Messe zijn er 19 volledig, twee delen (Gloria & Et in terra pax) ontbreken geheel, van acht andere stukken ontbreken gedeelten, zoals twee van de vier maten van de Kyrie-opening (Exordium) en de helft van de wonderbaarlijke Et expecto-brug; vreselijk.
Op grond van het USKO-oudledenbestand heb ik getracht vast te stellen wie aan de Hohe Messe-uitvoering hebben meegewerkt. Hun namen staan hiernaast afgedrukt; ongetwijfeld zijn sommigen ten onrechte vermeld of weggevallen. Telefonisch heb ik geprobeerd wat meer zekerheid te krijgen over de instrumentale solisten; hun namen heb ik, voorzover achterhaalbaar, vet gedrukt hoewel de getuigenissen elkaar niet altijd bevestigden. (EvH)
Voor een uitgebreider analyse van deze uitvoering zie mijn Hans Brandts Buys, structuur en tempo van de Hohe Messe
